Zonder enige censuur mocht het publiek in De Spiegel in Zwolle afgelopen donderdag (21 juni 2018, SB) genieten van een Verdi die we helaas niet vaak in Nederland horen. Un ballo in maschera werd door Opera Zuid in de originele Zweedse versie voor het voetlicht gebracht in een goed doordachte en goed uitgewerkte regie van Waut Koeken; het op en top spelende philharmonie zuidnederland, koor en solisten stonden onder leiding van Karel Deseure.
Ondanks de last van alle censuur – Verdi heeft talloze wijzigingen moeten doorvoeren, inclusief de plaats van handeling en dus een aanpassing in alle karakters – Un ballo is een echte Verdi. Geschreven in de periode tussen ‘de drie’ (kenners en liefhebbers weten welke opera’s is bedoel) en de historische opera’s, Verdi spreidt maar weer eens ten toon wat voor genie hij is. Lyrisch, cynisch, vrolijk, humoristisch… je hoeft de taal niet te verstaan of het verhaal te begrijpen, de muziek laat je weten, wat er gebeurt, wat iemand voelt.
Over het algemeen zijn de grote rollen goed bezet en overtuigend. Adriano Graziani is een degelijke, maar wat hese Gustavo en moet echt opwarmen: pas in de tweede akte zit z’n stem daar waar hij hoort. Maar dan weet hij zich ook prima staande te houden naast zijn collega’s. Jason Howard volgt in zijn kielzog, maar weet helaas over de gehele linie niet te overtuigen als Anckarström. De kracht van de uitvoering ligt bij de dames: een prachtige Ulrica van Melanie Forgeron en een kwinkelerende Oscar van Kristina Bitenc zoals het hoort. En dan Jannelieke Schmidt als Amelia. Gewaagd om iemand op zo’n dragende rol te zetten, terwijl ze nog in de kinderschoenen van haar carrière staat. Maar van Schmidt gaan we absoluut meer horen! Een stem en toneelpersoonlijkheid waar we in Nederland trots op mogen, maar ook zuinig op moeten zijn.
Decor, licht en kostuums zijn plaatjes om naar te kijken. Het verhaal lijkt een spel in een spel, maar werkt prima en alle afzonderlijke decorstukken hebben meer dan één functie, waardoor changementen snel verlopen. Het grote gemaskerde bal speelt zich af in een op zijn zij liggende Parijse Opéra; met de maskers krijgt het dan wel een hoog Phantom of the Opera-gehalte.
Ongeoefende luisteraars krijgen na het zien van deze Ballo zin in meer Verdi, dat weet ik zeker. Opera Zuid mag het verdiende ontvangen applaus van Zwolle in ieder geval in zijn zak steken. Chapeau!
